Midwinterbessen

Midwinterbessen (1) bessen van de Taxus
Midwinterbessen (2) bessen van de hulst
Midwinterbessen (3) bessen van de liguster

Er zijn bessen in de zomer, bessen in de herfst en ook nog bessen in de winter: midwinterbessen. Een soort noodvoorraad voor overwinterende vogels die echt niks anders meer kunnen vinden. Maar dan niet als een restantje herfstbessen die door gebrek aan belangstelling achterbleven: het zijn echte winterbessen die deze periode hebben afgewacht. Het is altijd oppassen met het eten van bessen en met deze winterbessen is dat niet anders, maar gelukkig dat vogels het giftige binnenste van de Taxusbes onverteerd weer uitpoepen, waardoor zij gewoon blijven leven en de Taxus wordt verspreid. De rozerode bes is de smakelijke vermomming van het zaadkegeltje van deze kleine, inheemse naaldboom die verder in al zijn onderdelen giftig is. Dat 'gif' een relatief begrip is moge blijken uit het feit dat deze gifstof, taxine, veel gebruikt wordt bij de bestrijding van kanker.
Dat de hulst zo rond de kerst rijpe bessen laat zien, is natuurlijk bij iedereen bekend, dat wil zeggen: bij iedereen die wel eens een kerststukje maakt of koopt. Hulst heeft de groenste en glimmendste bladeren en de roodste bessen. Giftig ook, althans voor de mens, voor vogels niet per se. Maar lekker is anders, vandaar dat ze blijven hangen tot er voor vogels echt niks meer valt te kiezen. Niet alle hulsten krijgen van die rode bessen, alleen de vrouwtjesexemplaren van deze tweehuizige boom-struik hebben dat voorrecht. Net als bij de Taxus trouwens.
Heel wat minder spectaculair zijn de bessen van de liguster, een struik die net als de hulst en de Taxus van nature in Nederland groeit. Maar niet de vele exemplaren die we in onze directe omgeving aantreffen als levende tuinafscheiding. Die cultuurvariant heeft echter wel dezelfde bessen, die je echter minder vaak ziet dan bij de wilde, omdat de bloemen tijdens het snoeien van de heg veelal verloren gaan en dus geen bessen kunnen vormen. Maar soms lukt het en verschijnen de zwarte bessen waaraan je, met een beetje fantasie, kunt zien dat de liguster tot de olijffamilie behoort. Ook voor de ligusterbessen geldt: giftig voor de mens terwijl vogels ertegen kunnen. Die zullen ze niettemin pas eten als het echt niet anders meer kan...