Plomp

Plomp (1) bloem van de Gele plomp
Plomp (2) vrucht van de Gele plomp
Plomp (3) opkomende bladeren van de Gele plomp

Waar ik vandaan kom, heette elke sloot of gracht 'de plomp'. Even opgezocht. Dat blijkt een oud-Nederlands woord voor stil water te zijn, waarschijnlijk ooit gevormd vanwege het geluid dat een steen of ander voorwerp naar keuze maakt als dat erin valt. Probeer het weer eens, als het lang geleden is. En daar is één van onze meest vertrouwde en indrukwekkende waterplanten naar genoemd: de Gele plomp. Dat geel slaat antuurlijk op de bloemen die niet alleen qua kleur wel wat weg hebben van uit de hand gelopen boterbloemen, maar daar toch geen familie van zijn. De gele plomp is namelijk een telg van de waterleliefamilie en in veel talen wordt hij dan ook 'gele waterlelie' genoemd.
Die naam doet de Gele plomp echter tekort, vind ik, met zijn kogelronde bloemknoppen die fier boven het water uitsteken, zijn wijnglasvormige bloemen die dat nog steeds doen (foto 1) en de flesvormige vruchten die zich uiteindelijk in het water vleien (foto 2). De bladeren zijn groter en langwerpiger dan die van de waterlelie. Ze liggen ook niet meteen plat op het water - nog klein en roodachtig - maar steken er opgerold en lichtgroen bovenuit (foto 3) alvorens zij zich in slow motion ontrollen en op het wateroppervlak uitstrekken. Er zijn trouwens ook nog gespecialiseerde onderwaterbladeren die niet plat maar gegolfd zijn.
De Gele plomp is allesbehalve zeldzaam en zo groot dat hij nauwelijks over het hoofd is te zien. Gelukkig maar. Een plant die hoort bij ons waterrijke land en niet alleen bij Friesland, waar het blad (pompeblêd) in de vlag is verwerkt. Knalrood, maar toch.
Plomp. Ook een kikker die van de kant springt maakt zo'n geluid.
Plomp. Een zomerse sloot, zo bijzonder gewoon...

Tags: