Bonaire

Met een nieuwe blog 'Zilte schatten' en het eerdere 'Zout'*), moet ook een zwart hoofdstuk uit de Nederlandse geschiedenis worden opgeslagen: slavenhandel en slavernij. Een Nederlandse uitvinding van ruim vierhonderd jaar geleden, de slavenhandel. Leidde tot grootschalige en langdurige gedwongen tewerkstelling van Afrikaanse slaven in de Nieuwe Wereld. De West-Indische Compagnie zette een klein deel van hen in voor eigen gebruik, zoals op Bonaire. Daar legden ze de zoutpannen aan en hakten ze - na het opdrogen van het zeewater - het grove zout van de bodem. Hard werk onder de brandende zon en ver van huis. Ze zongen, zongen zoals ze dat hadden geleerd en vertelden elkaar de oude verhalen van de spin Kompa Nanzi. Nog steeds. En ook de rest van dat harde verleden wordt nog gevoeld: de slavernij die in 1863 officieel werd afgeschaft.
Uit: '12 Graden Noorderbreedte' (2011)
*) 29-3-2012; zie onder de Tab 'Bonaire'

Het orkaanseizoen is begonnen, maar de machtige stormen met de trotse Amerikaanse namen verwaardigen zich geen bezoek aan de Benedenwinden. Sturen hun onweersbuien als afgezant, vreemde wolken, onverklaarbare golven, draaiwinden en windstiltes. Ieder zijn deel, het is goed zo.

In de wind - die er altijd is, uit hetzelfde noordoosten komt en warmte en zout met zich meevoert - groeien veel bomen 'met de wind mee' en ontwikkelen zo een gebogen gestalte. Vooral als ze alleen staan. En het meest als ze ook nog aan de windkant van het eiland groeien. Allemaal 'waaibomen'. Echter, één kan er maar de echte zijn en dat is de Dividivi, of Watapana in het Papiamentu. De kromste en kenmerkendste.

Van de treurduif, voluit 'geoorde treurduif' vanwege de zwarte streep achter zijn oog, is niet veel te zien. Je hoort hem vooral. Hij houdt zich schuil onder struiken en produceert daar een huilend geluid. Dat begint al vroeg. Maar in de stille, drukkende uren aan het begin van de middag valt dit geklaag het meeste op. Van welk verdriet is hier sprake? De treurduif kiest er toch zelf voor om onder die struiken te blijven, terwijl hij wel degelijk kan vliegen? Nou ja, zijn aanleg beweegt hem daartoe. Maar vliegen kan hij. En soms doet-ie het ook, bijvoorbeeld als hij zich in tijden van schaarste wat meer onder de mensen moet begeven, dat wil zeggen: onder struiken in de buurt van mensen. En natuurlijk is dat huilen ook helemaal geen huilen. Maar de indruk blijft: het is een treurig bestaan.

Het gedicht 'Kralen' is opgenomen in de bundel '12 Graden Noorderbreedte, gedichten over Bonaire' (2011). Beschreven wordt hoe de bewerkte elementen van het eiland - de huisjes, de mensen, bomen, straten, planten - als kralen geregen en bij elkaar gehouden worden door de overal aanwezige telefoondraden. Waar die stoppen, niet verder kunnen, begint een andere wereld en liggen nog onontgonnen edelstenen te schitteren. Het zijn de twee verschijningsvormen van het eiland, twee complementaire delen.