Leguaan kroont de dag

De eerste uren na de zonsopgang in Nawati zijn het nog steeds vogels die leven in de Bonaireaanse brouwerij brengen: op de grond tussen de begroeiing rondscharrelende duifjes, in boomtoppen en cactussen lawaaiige parkieten, op en rond de porch de nijvere gele zangertjes, suikerdiefjes en chuchubi's, iets afstandelijker de oranje troepialen en tenslotte rood-zwarte en metaalgroene kolibries die de bloemen in de tuin afstropen. Pas in de loop van de ochtend meldt zich ook het kruipende gedierte, zoals de blauw-blauw.

De blauw-blauw en zijn mokkabruine vrouwtje, uit de kluiten gewassen hagedissen, ritselen door de tuin en beklimmen de treden van de porch. Ze zijn niet te beroerd om - op twee armlengtes afstand - te wachten op kruimels die van de tafel vallen. Misschien zijn ze gewoon ook nieuwsgierig. De kleinere, slanke boomhagedis rent intussen over de rand van de balustrade, behendig over obstakels springend, om dan weer een poos stokstijf stil te blijven zitten. Vlak onder het dak zit nog een gekko (pega-pega, heet hij hier) tegen de muur, die vannacht op jacht is geweest en nu halfdoorzichtig voor altijd tegen de muur lijkt geplakt. Hij zal nog een beter heenkomen voor de dag zoeken en plotseling verdwenen zijn.

Dan is het tijd voor de leguaan, het meest indrukwekkende reptiel van het eiland. Hij ziet eruit als een gifgroene hagedis zolang hij nog jong is, al wel met de kenmerkende zwartwitte zebrastaart. En steeds grijzer kleurend als hij groter en ouder wordt. Een volwassen leguaan, bovenarmdik, loopt nu in de volle zon over het koraalgrind in de tuin. In een trage krokodillengang, maar met een krachtige versnelling in huis, beweegt zich zo één tot anderhalve meter reptiel richting het hek. Niets aan de vervaarlijke kop met de hanenkam tot ver over zijn rug en de enorme keelzakken doet vermoeden dat het hier om een planteneter gaat, die met zijn scherpe kaken nochtans in staat is om onvoorzichtig toegestoken vingers een stukje kleiner te maken, naar verluidt. Niet uitproberen maar. De wegen van de leguaan door de dag zijn onnavolgbaar, maar niet zelden eindigen die in de top van een boom. Zonaanbidder die hij is, ligt hij dan in de hoogste takken om de dalende zon zo vol mogelijk te blijven vangen (zie foto, een leguaan in de flamboyant bij de buren).

Hoewel tegenwoordig een beschermde diersoort, zien sommige Bonaireanen in een leguaan vooral aanstaande leguanensoep. Ook de kogelronde eieren zonder eiwit zijn niet te versmaden. Zeldzaam zijn ze overigens niet, leguanen op Bonaire: uit eigen waarneming kan ik melden dat het er aanmerkelijk meer zijn dan een kleine veertig jaar terug. Wat bescherming al niet vermag, zullen sommigen zeggen. Ik zeg: het smaakt als kip.