Olé, Olé, Oleander

Een echt feestnummer, de Oleander: groeien, bloeien, hij gaat maar door, twaalf maanden per jaar is het bal. Uit Spanje afkomstig inderdaad, Olé! En uit de rest van het Middellandse Zeegebied, Iran, Pakistan en India. Dol op rotsige grond en ja hoor, laat Bonaire nou één en al rotsige grond zijn... Hij gaat dus als een speer op dit eiland in de zon, want ook van hitte en droogte blijkt hij te houden. Maar de Oleander zit vol giftig melksap, roept een klager. Prima, dus ook nog gewapend tegen de loslopende ezels en geiten: hij is gewoonweg gemáákt voor Bonaire!

De Oleander (Nerium oleander) behoort tot de Apocynaceae, in Nederland de Maagdenpalmfamilie genaamd, omdat wij van deze familie alleen de Maagdenpalm kennen: een bescheiden, bodembedekkende bosplant met mooie lila bloemen. Maar elders, en vooral in de tropen, zijn het voornamelijk hoge struiken en bomen. Zoals de Oleander, die in een mum 3 á 4 meter hoog is en een meter of 6 kan worden. Hij heeft lange, weinig vertakte takken met daaraan lange, langwerpige bladeren in kransen van drie of vier. Zoalng hij niet bloeit doet hij aan een Schietwilg denken.
Maar ook bloeien doet hij al snel, met kleine trossen grote bloemen: rood, wit, roze of zachtgeel, al naar gelang de variëteit. En alsof ze van zichzelf nog niet mooi genoeg zijn, hebben ze aan de rand van hun lange hals een extra kroon (binnenkroon) van getande slippen (foto 1). De vruchten zijn lang en dun en licht gekromd (foto 2); ze lijken wel wat op de hoorns van afrikaanse bokken. Bij rijpheid scheuren ze in de lengte open (foto 3) en dan waaien de gewimperde zaden eruit. 

Het gif van de Oleander is legendarisch. Het zou in de klassieke oudheid al bij grote oorlogen zijn gebruikt en van verschillende Oleanderachtigen werd gif voor pijlpunten gewonnen. Vermoed wordt dat het gif in India en Sri Lanka nog met enige regelmaat voor zelfdoding wordt gebruikt. Probeer het niet thuis, maar 100 gram van de plant zou genoeg zijn om een paard te doden.

Bestand tegen de ruigste bodem, hitte, droogte en vraat: de oleander is weinig minder dan onaantastbaar. En als hij eenmaal gesetteld is, kun je in hem snoeien en hakken wat wil: hij blijft rustig groeien en bloeien. Onverwoestbaar.

Tags: