Portugees oorlogsschip

Portugees oorlogsschip (1)
Portugees oorlogsschip (2)

Gestrand zien ze er niet erg gevaarlijk uit, deze Portugese oorlogsschepen. Hun beruchte giftige tentakels zijn ze grotendeels kwijt en hun zeilblaas ligt doelloos tussen het zeewier. Toch is het verontrustend dat ze hier liggen, aan het kleine strandje van Lagoen, een baai aan de ruwe oostkust van Bonaire. Niet dat hier gezwommen wordt, maar dat ze zo dichtbij zijn. Want al zijn deze twee (met hun 20 resp 10 cm) nog niet helemaal volgroeid, hun tentakels moeten al meters lang zijn geweest, genoeg om een mens zwaar te verwonden en via verlamming of ademhalingsstilstand te laten verdrinken.
Een bijzonder dier, dit Portugese oorlogsschip, dat zijn naam kreeg in de tijd dat de Portugezen over de (tropische) wereldzeeën heersten en hun schepen angstaanjagende verschijningen vormden. Hij lijkt nog het meest op een kwal, maar het is een kolonie van niet minder dan vier verschillende poliepen. In de verte wel verwant aan de kwallen dus. En de zeeanemonen. En de koralen. De poliepen hebben allemaal een eigen functie. De eerste poliep vormt de zeilblaas, het zuurstokroze geval dat ca 35 cm groot wordt en waarmee het dier de zeeën doorkruist. Als het nodig is kan de lucht uit de blaas worden gelaten, zodat het dier geheel onder water verdwijnt. De tweede poliep vormt de beruchte giftige tentakels die wel 15 meter lang kunnen worden en de argeloze prooi (of zwemmer) dus al bereiken terwijl de zeilblaas nog op een flinke afstand is. Zij grijpen en verdoven de prooi, vooral vissen. De derde poliep zorgt voor de spijsvertering en de vierde voor de voortplanting die - het laat zich raden - knap gecompiceerd is.