Zweefvliegen aan de grond

Als de lucht trilt van de warmte en zij als kleine UFO's roerloos in een een zonnestraal hangen, gewoon voor hun plezier lijkt het wel, zijn ze op hun best, op hun herkenbaarst: de Zweefvliegen. Maar het kan niet altijd feest zijn. Als het weer wat minder is, vliegen ze zonder kunsten van bloem naar bloem om hun dagelijkse kostje bij elkaar te scharrelen. Zo 'aan de grond' vallen ze toch weer op, met hun vaak heldere kleuren en sterke glans. En ja, ze lijken op die andere, bekendere en met vervaarlijke angels uitgeruste bloembezoekers: bijen, hommels en wespen!
En dat is natuurlijk geen toeval, maar een bijzondere methode van bescherming tegen een hongerige omgeving die denkt met stekende insecten van doen te hebben die je beter met rust kunt laten. Mimicry heet deze overlevingsstrategie en Zweefvliegen zijn er goed in. Met veel verschillende soorten Bijen, Hommels en Wespen als voorbeeld, zijn er ook veel verschillende Zweefvliegen - enkele honderden - die de beschikbare 'looks' optimaal benutten.

Maar het blijven natuurlijk gewoon vliegen en nog ongevaarlijke ook. Bij twijfel is aan de enorme ogen al snel te zien dat het om een Zweefvlieg gaat. En anders wel aan de vleugels: dat zijn er maar twee (vliegen heten wetenschappelijk Diptera = tweevleugeligen!), terwijl bijen, hommels en wespen er vier hebben, hoewel dat niet altijd makkelijk is te zien. Dat 'ongevaarlijke' van Zweefvliegen heeft overigens alleen betrekkng op hun volwassen, vliegende bestaan. De larven zijn vaak rovers die grote hoeveelheden bladluizen en andere insecten consumeren en veel in de tuinbouw worden ingezet.
De volwassen Zweefvliegen (Syrphidae) apen het liefst Wespen na en vertonen dan dus gele strepen, zoals het type op foto 3. Maar meerdere geslachten specialiseren zich ook in Bijen, zoals het type op foto 1. Tenslotte is er één geslacht Zweefvliegen dat Hommels als voorbeeld neemt, zoals die op foto 2, met name de veelvormige Volucella bombylans (Bombus = Hommel).

Zie ook het gedicht Rijwielpad, waarin een Zweefvlieg nog in de hoogzomerse lucht hangt.

Tags: