dichter-bioloog
dicht, schrijft korte verhalen, tekent, schildert.
Is waarnemer van het gewone dat nooit gewoon is en erom vraagt in woord en beeld te worden vastgelegd.
De oude van dagen staan op een rij: kromme vlierbomen die vanuit de bosrand over een dromerige open plek staren. Ergens in het Dwingelderveld. Geen bordje, niets. Het smalle pad loopt er min of meer per ongeluk langs. Vlak langs, dat wel, de oude ribbelige stammen zijn aan te raken.
De herfst kan nog zo zonnig zijn, de merels zwijgen. Ze zijn er wel en ze blijven ook, maar ze zwijgen. Een voorjaar en een zomer lang zongen zij elke zonnige dag open en dicht, maar bij het vallen van de herfst sloeg hun fluwelen melancholie om in een nors zwijgen.
De populier is wel breedgeschouderd, maar laat als eerste zijn grauwe, vochtige blad vallen. Ook de kastanje heeft een stoere tors, maar geeft zijn grote grijpvingerbladeren al vroeg op, ze verkleuren en verdrogen. De vlier klampt zijn laatste bladeren vast, maar is weer allerminst breed gebouwd.
Van de ene op de andere dag zijn ze er, steken er lijkbleke vingers door het korte, winterklare gras. Spookachtige verschijningen die zwellen tot er iets scheurt en dat wat een hoed moet worden loslaat van dat wat een steel blijkt te zijn. Een dun ringetje laat zien waar de hoed aan de steel zat (foto 3).
Gretig, groot, snel, fel gekleurd, uitbundig en overheersend: zo kennen we Amerika. En de Amerikaanse eik voldoet volledig aan dat beeld.
Zo'n zeldzaam zonnig herfstmoment waarop iedereen naar buiten moet, een bos in herfstkleuren, knielende mensen. Wat, knielen? Een dankgebed voor het mooie weer? Een oud herfstritueel? Een offerfeest, oogstfeest of iets met pompoenen?
Herfst. Grijs. In vijftig tinten en stemmingen, misschien wel meer. Opwindend soms, maar niks erotiek, geen warmte. Het leven is ondergronds gegaan, schuilt in knoppen, wortels, holen of het buitenland: overleeft, wacht.
De jongste vlierstruiken staan er frisgroen bij, voorjaarsachtig, met aan het eind van de takken zelfs de schijn van een knop die nog denkt uit te lopen.
Ze zijn er 's zomers al, maar het najaar zorgt voor een kleine explosie van lange draden en wielvormige webben die bij voorkeur op hoofdhoogte over tuin- en andere paden worden gespannen, in het midden een wachtende kruisspin.
Terug van Bonaire, terug naar Oegstgeest. Een abrupte overgang in klimaat- en tijdzône met de bijbehorende tijdelijk verscherpte waarneming. Die zich door de zon, die echt zijn best doet, niet voor de gek laat houden en vaststelt dat de dood is ingetreden. De overgang naar de winter.
Hun gekluns met het bouwen van een nest werd op 28 augustus jl al uitgebreid in beeld gebracht. Lief en onhandig, het suikerdiefje, een uitnodiging dus om een helpende hand toe te steken.
Je kunt hem niet missen, de Kadushi. Deze meer dan 10 meter hoge boomcactus steekt ver boven de meeste bebouwing en begroeiing uit en richting het wilde noorden worden het er meer en meer: Cadushy-country! Daar moet je toch iets mee kunnen, al die enorme cactussen?
Schuimende golven aan de ene en rustig kabbelen aan de andere kant, tussen die twee kusten ligt Bonaire. Maar er is nog een derde kust. Lac, de grootste en mooiste lagune van het eiland, waar ondiep water en wit zand samen onwaarschijnlijke kleuren blauw geven, gaat in een mantel van mangroves gekleed.
Vele tientallen zijn er: levensmiddelenwinkeltjes als Bo Toko ('jouw winkel') die onaantastbaar voort lijken te bestaan tussen grotere winkels van Chinezen en supermarkten als 'Progreso'. Van de zus van de man van een aangetrouwde nicht. Familie, altijd, iedereen.
Ze komen vlakbij, scheren langs je hoofd en laten vrrr-geluidjes achter bij hun snelle zwenkingen van bloem naar bloem. Zeer aanwezig. Maar als kwikzilver vloeien ze uit de cameralens. Bij toeval gevangen, zijn ze bewogen. Want ze bewegen: één en al beweging zijn ze, de bedrijvige kolibries.
Als het warm is, moet je uit de zon blijven En als het heel warm is, moet het tempo omlaag. In de schaduw zitten, je niet druk maken. Onder een boom. Een publieke boom.
Over de stenige wegen, tussen cactussen, in de tuin en op de porch. En langs zee natuurlijk. Bewegende slakkenhuizen, soms ook de oleanders inklauterend. Ze zijn aan de zee ontsnapt, deze heremietkreeften, maar niet helemaal.
De zee bij Bonaire is een wat groot uitgevallen schatkamer. Al meer dan 400 jaar is ze hofleverancier van zout en een niet opdrogende bron van wahu, dradu, mulatu en andere verse vissen. Een juweel bovendien: veelkleurig spiegelend in de luwte, melkwit schuimend tegen rotsige kust.
'Bon dia!' begon iedere #dagin6woorden.
Je landt en het begint: Flamingo Airport met zijn zuurstokroze aankomsthal. Goed, flamingoroze dan. De rit langs zee, met het lange lint van gekleurde huisjes dicht aan het water, doet bijna pijn aan je ogen.
Gezellig, thee! Dol op mensen zijn ze, op hun tuinen, huizen en porches, op hun draadjes, haartjes, touwtjes, handige hoekjes en geinige gaatjes en op hun suikerpot. Gezellig, koffie! De hele dag in de weer - dag in, dag uit - met het maken van halve nesten op onmogelijke plaatsen.
En dan is het tijd om de aardappelen een poosje in te ruilen voor funchi, de spijkerbroek voor de allerluchtigste short, de weilanden voor de koenoekoe, de duinen voor rotskust, de haring voor purunchi, de koolmezen voor suikerdiefjes, de merels en lijsters voor chuchubi's, kortom: Nederland voor Bonaire.
Taal en teken uit het land van venen, vennen, heidevelden, bos en stilte, waar de wegen Westerhaar, Schapenmeer en De Vorrelvenen heten, het land van eiken, berken, lijsterbes, vogelkers, sporkehout en krentenboompjes, waar de wegen Bloemberg, Achterma, Voor de Broeken, Waterleuzen en Holtweg heten, het land van wij
Een bivak, ergens aan de kant van de weg, oranjerode soldaten. Geruststellend klein zijn ze, dat wel, en dus geen bedreiging. Dat wil zeggen: niet voor mij.
Bloemen houden van mensen, de reclame heeft ons dat ingeprent. Het zal. En wilde planten? Nou, soms meer dan je lief is. Wat er al niet aan aan je broekspijpen blijft hangen!
