dichter-bioloog
dicht, schrijft korte verhalen, tekent, schildert.
Is waarnemer van het gewone dat nooit gewoon is en erom vraagt in woord en beeld te worden vastgelegd.
Stralende hoofden die meedraaien met de zon - tourne-sol - de breedlachende hoofden van de zonnebloem. Niet de enkelingen in stoeptegel-tuintjes of groepjes in een beschutte achtertuin, maar zover het oog reikt, velden vol. Ah! La France!
Ze horen bewegingloos, plat en zwartwit op het asfalt te liggen, zebra's. Dat wil zeggen: buiten Afrika.
Of ze van de ene op de andere dag gemaakt worden: zo snel gaat het, het verschijnen van de rietsigaren langs de waterkant. Eerst nog groenig, maar al snel diepbruin. Eerst met een rafelige piek er bovenuit, dan alleen nog de volmaakte fluwelen cylinders die aan lange saté-stokstengels zijn gespietst.
Het roodwitte lint trekt van verre al de aandacht. Het zet niets af, maar is als een ceintuur om een dikke stam gebonden, een eikenstam (foto 1). Een waarschuwing. Waarschuwing? Voor die leuke harige rupsjes die bij nadere bestudering op de stam en over hun fijne spinsel blijken te kruipen (foto 2)?
Een echte Hollandse boom, de linde. Boom van grachten, pleinen en kerkhoven, van statige lanen, van gesnoeide schaduw, van dankbaarheid en gedenken, van de geur die de vroege zomer vult, van 'Leentje leerde Lotje lopen langs de lange lindenlaan'.
Het verre oosten van Nederland, zomer, het Korenburgerveen. Ik zou de loftrompet kunnen steken over de zwarte specht, de drasse hei, de weerschijnvlinder of de braamsluiper, maar nee. Na het veen voerde de wandeling door verwilderende weiden, waar koeien stonden te dutten tussen pollen hoge distels.
Ik had gewaarschuwd: er is meer. Zoveel méér gras dan het voetbalgras dat Spanje naar de titel droeg, meer dan het heilige Wimbledongras dat Nadal vroegtijdig terug naar Spanje stuurde, meer dan het Finse EK-atletiekgras waar kogels en speren zo vreedzaam in landen.
Zomaar zijn ze er, samenscholend in de schaduw, op de weke onderkant van jonge, nietvermoedende bladeren. Of juist in de zon, rond vlezige, snelgroeiende stengeltoppen. Overal waar sap rijkelijk stroomt en er weinig meer nodig is dan een rietje om erbij te komen. Gedrang en genieten, bladluisje-aan-bladluisje.
Klinkt onsmakelijk. Smeerwortel? Iets dat bananenschillig of erger op argeloze voorbijgangers ligt te wachten. Smeerwortel? Een drabbig goedje dat bio-verantwoord schoenonderhoud dient, maar vooral de kleding bevuilt. Smeerwortel?
Het is wit en vliegt, zwemt ook. Het schreeuwt en schijt, gaat tekeer tussen vuilniszakken en zwermt boven stortplaatsen, volgt boeren die ploegen of mesten, vliegt achter vissersschepen aan, flankeert veerboten. Het rust op daken, lantaarnpalen, brugleuningen, het strand. Alert en onberekenbaar, zeer aanwezig.
Hij zou kunnen opkomen, in dagen van onvoorspelbare, heftige buien, tijden van voorspelbare - dat wil zeggen: voorspelde - klimaatverandering en zeespiegelstijging, de gedachte aan een stevig vlot.
Nee, geen gefrustreerde voetballers of ontredderde supporters die nijdig hun gal hebben gespuwd. Ook geen hangjongens die niks beters te doen hebben. En nee, in dit geval evenmin kamelen of lama's, al hebben die op spuuggebied een naam hoog te houden.
Holland en oranje, hoezo eigenlijk? Vanwaar die periodieke uitbarstingen van oranje vlaggetjes. En slingers, T-shirts, pruiken, mutsen, hoedjes, stola's, bretels, vuvuzela's en tompoucen? Ja-ja, nationale kleur, trotskleur, koningshuis, Willem van Oranje.
Komende weken gaan we gras zien, veel gras, EK-gras. We volgen rondrennende, in oranje gehulde figuurtjes, maar zien vooral gras: het beeld is er geheel mee gevuld. Nederlands gras, zoals vaak bij grote toernooien. Aangevoerd in de vorm van zaad, soms zoden.
Is het kermis-spookhuis naar de openlucht verplaatst? Of heeft inpak-kunstenaar Christo zijn stiel weer opgepakt en is hij - na een periode van monumentale gebouwen - nu de gewone natuur gaan 'doen'?
Je zou het niet zeggen, met die ragfijne twijgen van 'm - de berk - en zijn papiervellenbast. Maar hij is sterk, hij is oer, hij is veel, hij is overal.
De zomer komt en zij komen mee: de vliegen. In soorten en maten. Hoe dichter bij koeien, paarden en boerderijen in het algemeen, hoe meer. Zwartbruine huisvliegen en soms zo'n glansgroen metallic exemplaar. En de bromvlieg natuurlijk. Dom, allemaal dom. Weten feilloos binnen te komen, maar naar buiten ho maar.
De pinksterbloemen bloeiden al met pasen. Nu het tijd is, is er sprake van een ernstig pinksterbloementekort. Van structurele aard. Tijd dus voor het kiezen van de nieuwe pinksterbloem. De eisen? Kleurig zijn, talrijk en dichtbij. Drie kandidaten hebben zich gemeld: de boterbloem, de margriet en de rode klaver.
Net droog, damp welt uit de vochtige grond. Geur van aarde, jonge bladeren en bloesem die weer aan het werk gaat. Geheimzinnige energie, levenskracht in plotselinge overvloed. Vogels kiezen het luchtruim, een merel fluit en de vink slaat zijn vaste akkoorden. De tjiftjaf tjiftjaft.
Liever negeren we het, verval en rotting. Maar het is er, altijd. Als in de herfst de groei stil- en het blad afvalt, is het niet te missen: als snot in een verkouden neus.
Gewoner kan bijna niet, hun kopjes houden ze massaal onder het maaiveld. Toch vallen ze op, kleurige patronen wevend in het zachte, naar maaisel geurende grastapijt.
Met horden vogelspotters, online observatiecamera's, documentaires, films en Animal Planet, hebben zeldzame passanten, onzichtbare nestzitters en schuwe struikenschuilers die alleen maar te horen zijn, over aandacht niet te klagen. Zij spreken tot de verbeelding. Toch is er niks mis met opvallende vogels.
Daar is hij dan: de tweede verschijning van heermoes, de bescheiden nazaat van reuzenpaardenstaarten uit een ver en roemrucht verleden. Geen reus meer, maar een mager kerstboompje. Miniatuurmodel, plastic, zo op het oog (foto 1). Hoe valt te bevroeden dat dit het alter ego is van de eerdere bruine vingers?
Nu in de aanbieding: botergoud! Niet het onduidelijke smeersel dat geen boter is - of wel? - en zeker geen goud, maar het goudeerlijke botergeel dat 100% natuurlijk is uitgestrooid in bermen, plantsoenen en weilanden, langs waterkanten en bosranden.
Moeilijk voor te stellen dat je hier een werkgelegenheidsproject binnenloopt, dit volwassen bos, deze Leidse Hout, het lokale Amsterdamse Bos zeg maar. En dan de geur die me tegemoet komt. Is het theehuis op de Franse toer? Ik kijk al anders naar de dikke duiven. Maar nee, dat is geen bistro.
