dichter-bioloog
dicht, schrijft korte verhalen, tekent, schildert.
Is waarnemer van het gewone dat nooit gewoon is en erom vraagt in woord en beeld te worden vastgelegd.
Als de lucht trilt van de warmte en zij als kleine UFO's roerloos in een een zonnestraal hangen, gewoon voor hun plezier lijkt het wel, zijn ze op hun best, op hun herkenbaarst: de Zweefvliegen. Maar het kan niet altijd feest zijn.
Toen onze voorouders de planten hun namen gaven, lieten ze zich nadrukkelijk insprireren door het dierenrijk, zodat de Tijgerlelies, Havikskruiden en Vlinderbloemen niet van de lucht zijn.
Een stip op het water, doodstil. Maar opeens schiet die vooruit, een streep van een halve meter, een meter. Daar gaat er nog een. En dan zijn er een heleboel: donkere, langwerpige beestjes die hoog op hun pootjes over het water zwieren, een poosje roerloos wachten en dan weer een sprintje trekken.
Planten bedenken van alles om hun nageslacht voortvarend de wijde wereld in te sturen: haakjes, vleugeltjes, parachuutjes, pluisjes, zwembandjes, zoete snoepjes, de sappigste verpakkingen en ga zo maar door.
Er is een Rode - de gewone - eekhoorn in mijn Drentse tuin komen wonen. Helemaal niet gewoon. Niet zo brutaal als de net verjaagde Bosmieren, niet knagend aan houtvoorraad en vloerbalken, maar aan oude nootjes en jonge blaadjes, de oortjes gespitst.
Het smalle blad is dat van een Wilg, maar er zijn geen katjes, geen takken, geen stammen of knoestige knotten. Wel lange aren vol purperen bloemen en slanke, kaarsrechte stengels. Wilgenroosjes zijn het, stoere berm-en-bosrandbewoners die daar vaak het stokje van het Vingerhoedskruid overnemen.
Voor mieren is het geen film, Bruidsvlucht, maar het jaarlijkse feest van massaal uitvliegen en sex, van opgewonden jonge mannetjes en gewillige jonge vrouwtjes die mierenkoningin willen worden. Geen binnengedrongen Drentse Bosmieren deze keer: die hebben inmiddels hun Waterloo gevonden.
Het oranje van sinaasappelen gloeit op in lage, diepgroene bomen langs een stoffige weg. Nog meer dan anders vanwege het WK-voetbal. De zachtgele grapefruits hangen teruggetrokken tussen het blad, onnodig bescheiden, terwijl de citroenen brutaal-geel knipogen in de felle zon.
Koning Vladimir trekt met hulp van zijn vriend kabouter TomTom door het donkere eikenwoud, verraderlijke moerassen, ondoordringbare hagen en bosbessenbossen en moet vele gevaren overwinnen om bij zijn Droomprinses in Budleia te komen.
Langzaam verkleurt het graan van groen naar zomergeel, zacht wuift het in de wind; kleine golfjes rollen over het oppervlak van dicht opeenstaande aren. Grote vlakken, strakke lijnen, egale kleuren. Zelfs het weinige onkruid neemt de kleur van stengels in het gelid aan. Voer voor stilisten.
Met dunne, maar taaie liaanstengels windt en werkt zij zich omhoog langs jonge stammen en takken, naar licht en lucht voor haar slanke bloemen.
Leuk hoor, zoals ze met veel te grote takken in hun bek op weg zijn naar hun mierennest. Om dat nest nog groter te maken dan het al is, met plaats voor nog meer duizenden mieren rondom de immer onzichtbare koningin, de moeder van alle mieren.
Bij witte heb ik het nooit, maar zodra ik een zwarte zwaan zie, hoor ik stemmen mijn hoofd. Kinderstemmen die een oud versje zingen: "Witte zwanen, Zwarte zwanen, wie gaat er mee naar Engeland varen? Engeland is gesloten, de sleutel is gebroken, is er dan geen smid in het land, die de sleutel maken kan?
Zaad waait om je oren alsof het al herfst is, sneeuw dwarrelt tegen stoepranden en vult de luwte tussen grassprieten alsof de winter is ingevallen. Is er iets uitzonderlijks aan de hand? Raakt na het vroege voorjaar alles ook snel verouderd en is het alweer bijna voorbij?
Plotseling schoot hij me weer te binnen, de naam die we als kind gebruikten voor de witte voorjaarsbloemen langs de Monnickendamse vesting: Zere-ogenbloem. Van Fluitenkruid hadden we nog nooit gehoord en evenmin dat je van die dikke, holle stengels fluitjes zou kunnen snijden.
Het is weer zover: gele explosies langs de weg. Overal knalt het uit de grond. Scherpe, op het oog bladloze takken die licht krommen onder hun vurige vracht. Het is de Brem.
Na kermisattracties als krokussen, narcissen, hyacinten en tulpen, toont het voorjaar nu ook enige distinctie. Fijngesneden en geraffineerd witte bloemen, teruggetrokken in de schaduw van uitbottende bomen.
De Dotterbloemen staan te dromen aan hun stille oevers, spiegelen hun grote glimmendgele bloemen in het strakgetrokken voorjaarswater en rimpelen ontspannen mee als er een eend of meerkoet voorbijzwemt.
Ze worden eropuit gestuurd om te werken voor het collectief, hard te werken, de vele naamloze werksters die samen grote, strak georganiseerde bijenvolken vormen. In naam van hun koningin, de honingvoorraad en de uitbreiding van hun Honingbijenvolk.
Alsof het de gewoonste zaak van de wereld is, elk jaar opnieuw, weer of geen weer. De hoogste bomen doen het en de laagste struiken. Een onbedwingbare drang om er te zijn, de winter af te schudden, alles te geven.
Het is een drukte van belang bij de Ribes in de voortuin, een voortdurend gebrom klinkt op uit de bloemenwolk met die kenmerkende, wat merkwaardige geur. Zware lucht.
Het verste noordwesten van Bonaire, verder kan niet. Over de stoffige, halfbegaanbare wegen van het Nationale Park kun je alleen nog terug. Maar de baai is idyllisch blauw voor iedereen die er een dagtocht voor over heeft. En kampeerders zoals wij.
Geen dauw, wel vroeg. Vlak onder de top van Seru Largu ('grote berg') klinken gedempte stemmen, de vogels zwijgen, het is 06.30 uur. Het wijdse uitzicht over het bewoonde deel van Bonaire hangt vol ochtendgrijs, daarachter daalt een bijna volle maan af naar zee. Stevige schoenen, veel water en goede moed.
Vroege zon landt zacht op de citroengele trompetbloemen van Kelki Hel ('gele kelk') die uit een dikke haag glimmend groene bladeren omhoog reiken. Een weldaad voor het oog. Hij slingert zich liefdevol langs kale hekken, deze druistige klimmer, en tovert elke morgen nieuwe bloemen tevoorschijn.
Een klein strandje, heel vroeg. Vol loopsporen en mysterieuze gaten, verder verlaten. Of beweegt daar iets? En daar? Het heeft de kleur van het zand en als je kijkt is het weg, verdwenen in één van die vele openingen. Pas na een poosje durven ze langer boven te blijven en zich aan het mensenoog bloot te stellen.
